آموزش حین کار چیست؟

شما چقدر علاقه دارید تا در هنگام انجام کار، یاد هم بگیرید؟ چقدر برایتان مهم است که کارمندان شما فقط کار نکنند، بلکه آموزشی هم ببینند؟ کمتر شرکتی این روزها که به روز بودن اهمیت دارد، بر آموزش کارمندان خود تأکید نمی‌کند. یک مدیر موفق می‌داند که با هزینه خیلی کوچک در بحث آموزش کارمندان خود، چقدر می‌تواند از نظر رشد پیش بیفتد. حالا این آموزش می‌تواند از طریق شرکت کارمندان در یک دوره باشد یا یاد دادن کارمندان قدیمی و باتجربه به افراد کم تجربه و جدیدی که تازه استخدام شده‌اند. عبارت آموزش حین کار یا معادل مرتبط به آن را بارها شنیده‌اید. حالا در این مقاله به طور کامل آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

تعریف آموزش در حین کار

آموزش در حین کار (OJT) در حقیقت دستورالعملی برای کارمندان است که در هنگام کار انجام می‌شود. در حقیقت این نوع بیشتر از اینکه بر آموزش به صورت کلاسی را تأکید کند، شامل ترکیبی از مشاهده و تجربه دیگران در هنگام کار و بیان آن‌ها به دیگر نیروها تحت نظارت واحد آموزش سازمان است. هدف این است که تمامی کارمندان با رویه‌ها و دستورالعمل‌های سازمان، تجهیزات و چگونگی استفاده و دیگر فعالیت‌های مرتبط با وظیفه شغلی مورد نظر هر کدام باشد. به عبارتی دیگر صرفاً بر آموزش ابزار تأکید ندارد؛ بلکه رویه‌های سازمانی را هم شامل می‌شود. در نهایت کارمند برای موقعیت شغلی فعلی خود آماده شود. به این صورت پیشرفت کاری او هم تضمین شده خواهد بود.

انواع آموزش حین کار

ساختاریافته و غیرساختار یافته

در حالت ساختاریافته، رئیس شرکت برای آموزش کارمندان خود برنامه‌ای تدوین کند. این برنامه شامل چک لیست وظایف، جزئیات اینکه چه کسانی بر کار نظارت کنند و فهرستی از اهداف مورد نظر است. همچنین برنامه‌ای برای چگونگی آموزش و منابع لازم هم مشخص شده است. در حقیقت همه موارد مربوط به آموزش از صفر تا رسیدن به سطح مورد نظر کاملاً مشخص شده است. اینکه کارمند چه مسیری را باید سپری کند تا به هدف شغلی خود برسد.

در حالت غیرساختاریافته، همه آموزش‌ها از طریق افراد باتجربه به کارمندان تازه کار داده می‌شود. در حقیقت خود کارمند بر اساس مشکلات و مسائلی که برخورد می‌کند، از دیگر همکاران خود سؤال می‌پرسد. این نوع برای شرکت‌هایی که خیلی طبقه‌بندی حساسی ندارند و کارها پیچیده نیست، مناسب است.

مستقل و یادگیری ترکیبی

در روش مستقل، کارمند جدید تمامی موارد را به صورت پرسش از دیگران و تمرین یاد می‌گیرد. شرکت‌ها برای نقش‌هایی که پیچیدگی خاصی ندارند یا فرد استخدام تجربه کافی در آن را در گذشته داشته است، از نوع مستقل استفاده می‌کنند. فقط در روز اول همه موارد مورد نیاز را آموزش خواهند داد.

در روش ترکیبی جدا از آموزش به صورت مستقیم و تمرین، نیاز است تا کارمند جدید در دوره‌هایی خاصی شرکت کند، فیلم آموزشی ببیند و کتاب مرتبط بخواند. به عبارتی دیگر کارمند جدید باید با ابزارهای کمکی آشنا شود. ابزارهایی که گاه شرکت در اختیارش قرار می‌دهد یا خود احساس نیاز برای استفاده می‌کند.

پیشنهاد می‌کنیم مقاله “چگونه برای مصاحبه شغلی آماده شویم؟” را مطالعه کنید.

مزایای آموزش حین کار

1. اگر شرکت برنامه‌ای برای آموزش حین کار داشته باشد، هزینه‌های زمانی و مالی خود را کاهش خواهد داد. بارها پیش آمده که کارمندی به دلیل آموزش ندیدن، فعالیتی را به اشتباه انجام داده و باعث خسارت زیادی به شرکت شده است. اگر از قبل آموزش داده شود، دیگر شاهد چنین اتفاقی نخواهیم بود. همچنین وقتی به کارمندان جدید، استفاده از وسایلی آموزش داده شود، او خیلی سریع جایگاه خود را به دست آورده و از این رو بهتر و با تمرکز بهتری می‌تواند کار کند.
2. کارمندان هیچگاه استرس دور ماندن از به روزترین تکنولوژی و موارد را نخواهند داشت. کارمندان وقتی وارد کار شوند، کمتر وقت این را دارند که خود را با آخرین تغییرات همسو کنند. برای همین اگر شرکت چنین برنامه‌ای را در نظر بگیرید، حداقل می‌تواند این استرس را از آن‌ها دور کند. همچنین کارمندان جدید همیشه این استرس را دارند که به دلیل انجام اشتباه یک وظیفه‌ای، بازخواست شوند. در صورتی که به آن‌ها در همان روزهای ابتدایی، حداقل روند کار، آموزش داده شود، دیگری استرسی از این بابت نخواهند داشت. نکته‌ای که باید در نظر داشت، اینکه هر دو گروه تمرکز بهتری روی کار خواهند گذاشت.
3. کارمندان اطلاعاتی که یاد می‌گیرند، در دیگر بخش‌ها به کار خواهند برد. این باعث می‌شود تا حس همکاری و پیشرفت در کار خیلی بیشتر از حد تصور رئیس خواهد شود.
4. تنشی در حوزه کار وجود نخواهد داشت. از این لحاظ که هیچ سطح‌بندی کارمندی دیگر مشاهده نخواهیم کرد و از این رو همه با هم سعی می‌کنند تا برای رسیدن به سطح بالا تلاش کنند.

مسئله آموزش حین کار اهمیت زیادی دارد. اینکه شرکت شما بزرگ یا کوچک است، تفاوتی ندارد. مهم این است که به درستی انجام شود. انجام یک عمل نادرست می‌تواند نتیجه عکس داشته باشد. یکی از برنامه‌های منتور در هر شرکت در حقیقت رسیدن به همین مسئله است تا آموزش به درستی برای همه انجام شود. شما یک بار از خدمات منتور استفاده می‌کنید؛ اما می‌توانید نتیجه آن را سال‌ها استفاده کنید.