رکود اقتصادی چیست؟

رکود اقتصادی چیست؟

فرقی نمی‌کند فعال عرصه تجارت و اقتصاد باشید یا نه؛ رکود اقتصادی به هر حال زندگی شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
این مسئله را در سالی که گذشت به وضوح مشاهده کردیم؛ سالی که کرونا منجر به رکود اقتصادی در سراسر جهان شد. با این‌ همه، ممکن است به درک درستی از معنای رکود اقتصادی نداشته باشیم.
زمانی که بحران و کسادی سراسر جامعه را دربرمی‌گیرد، رکود اقتصادی اتفاق می‌افتد. شرایطی که نقطه مقابل آن، دوران رونق و شکوفایی را در یک کشور رقم می‌زند.
رکود اقتصادی (Recession) مسئله‌ای است که رخ دادن آن امری طبیعی در اقتصاد و تجارت به شمار می‌رود. شرایط بدتر جایی اتفاق می‌افتد که علاوه بر رکود ، رکود تورمی نیز رخ می‌دهد؛ یعنی جایی که باید هم با تورم کنار آمد و هم با رکود اقتصادی.

شرایط اقتصادی
ساختار اقتصادی می‌تواند شامل سه وضعیت کلی باشد: رونق، خنثی و رکود.
رونق اقتصادی به معنای تولیدی بیش از تقاضای داخلی است که منجر به افزایش صادرات، کاهش نرخ بیکاری «با توجه به تولید مناسب» و نهایتا افزایش ذخایر ارزی دولت می‌شود.

حالت خنثی به معنای برابری تولید با تقاضای موجود است که به تنهایی باعث ثبات فعلی وضعیت کشور می‌شود و بقای آن را تضمین می‌کند.
اما رکود اقتصادی نقطه عکس رونق اقتصادی است و به تضعیف اقتصاد داخلی یک کشور اشاره می‌کند.
در چنین شرایطی اغلب؛ تقاضای داخلی بیشتر است اما پتانسیل تولید با کاهش روبه‌رو می‌شود که تبعات آن گرانی، بیکاری و انحلال بعضی شرکت‌ها در بازارهای سرمایه خواهد بود.

رکود به شرایطی گفته می‌شود که در آن فعالیت‌های اقتصادی جامعه برای مدت‌زمان بیشتر از چند ماه با افت زیادی روبرو شود. رکود بر بخش‌های مختلفی تأثیر می‌گذارد: تولیدات صنعتی، اشتغال‌زایی، ساختمان‌سازی و بورس.
رکـود رشد اقتصادی را متوقف می‌کند. معمولاً آمارهایی نظیر تولید ناخالص داخلی در دوران رکـود هرسال نسبت به سال قبل با کاهش چشم‌گیری روبرو خواهد بود.
در دورانی که میزان تجارت و هم‌چنین حجم تولید کم می‌شود، شاهد رکود خواهید بود. در این برهه از زمان، اشتغال در وضع نامناسبی به سر می‌برد و نرخ بهره نیز کم می‌شود. هم‌چنین سایر هزینه‌ها نیز کم می‌شود و قیمت فروش اجناس پایین خواهد آمد.

در شرایطی که بازار پر از کالاهایی است که خریدار ندارد، با کاهش تولید مواجه می‌شویم. به این ترتیب کارخانه‌ها تعطیل می‌شوند و افراد زیادی بیکار می‌شوند. این مسئله موجب می‌شود که فروش کالاها بیش از پیش سخت‌ شود.
در چنین شرایطی، افراد توان پرداخت بدهی‌های خود را نخواهند داشت و مثلاً قیمت سهام در بازار بورس با افت محسوسی مواجه می‌شود. ورشکستگی موسسات نیز امری طبیعی است که در ادامه‌ی این جریان اتفاق می‌افتد.

دلایل ایجاد رکود اقتصادی
رکود اقتصادی می‌تواند بی‌نهایت دلیل اقتصادی و حتی ریشه‌های اجتماعی یا سیاسی داشته باشد، اما مهم‌ترین دلایل ایجاد آن مواردی است که در ادامه به آن خواهم پرداخت.
عوامل ناشی از متغیرهای اقتصادی جهانی
کاهش قیمت جهانی نفت، فلزات و مواد خام از جمله مهم‌ترین دلایلی است که می‌تواند منجر به کاهش رشد اقتصادی شود.
در کشور ما به دلیل تحریم‌هایی که وجود دارد، این مسئله موجب کاهش بیشتر منابع مالی دولت شده است. کاهش قیمت اقلام صادراتی ایران نظیر فولاد، سنگ آهن و مس موجب شده است که درآمدهای ارزی دولت و شرکت‌های خصوصی با کاهش بی‌سابقه‌ای مواجه شوند. این عوامل خود به تشدید رکود اقتصادی دامن می‌زنند.

عدم توازن در عرضه و تقاضا
با مشاهده عدم تعادل میان عرضه و تقاضا، زنگ خطر رکود اقتصادی به صدا در می‌آید. هنگامی که ارتباط منطقی و معناداری میان نیازهای مردم و تولیدات تولیدکنندگان وجود نداشته باشد، رشد اقصادی کم می‌شود.
ارتباط میان عرضه و تقاضا عاملی موثر بر نرخ تورم و نرخ بهره است. در شرایط تورمی، با کاهش ارزش پول مواجه می‌شویم و قیمت کالاها افزایش پیدا می‌کند.

حفظ ارزش پول
از آن‌جا که نرخ پایین تورم موجب ایجاد و افزایش فعالیت‌های اقتصادی می‌شود، می‌توان گفت این امر پدیده‌ای کاملا منفی به حساب نمی‌رود. البته که عدم همراهی نرخ بالای تورم با تقاضای بالا، مشکلات اقتصادی پدید می‌آورد و این مسئله رکود را به دنبال دارد.

کاهش میزان عرضه و تقاضا در اثر سیاست‌های پولی انقباضی
راه‌حل‌های غیرتورمی مقابله با رکود در کوتاه‌مدت موثر نخواهند بود. به این ترتیب سیاست‌های انقباضی کاهش تقاضا را مخصوصا در بازار سرمایه به دنبال داشته است.
مسئله‌ای که اکنون نیز شاهد آن هستیم، کمبود نقدینگی در سمت تقاضا در بازار بورس است که موجب افت شاخص بورس می‌شود.

منبع:بلاگ بامبو