همان گونه که رمزارزها روز به روز طرفداران بیشتری پیدا می‌کنند و بر میزان محبوبیت آن ها افزوده می‌شود، طبیعتاً، کلاهبرداری و تقلب نیز در این فضا بیشتر می‌شود. به طور کلی اغلب در بازار ارزهای دیجیتال، قیمت ارزها نوسانات زیادی دارد و با کاهش و افزایش قیمت و حجم معاملات روبه‌رو هستند. آیا این افزایش قیمت‌ها طبیعی است یا پامپ و دامپ ها هستند که این نوسانات را ایجاد می‌کنند؟ در ادامه نگاهی به معنی پامپ و دامپ (pump and dump) در بازار ارزهای دیجیتال می‌اندازیم و به بررسی تأثیرات آن ها بر بازار خواهیم پرداخت.
شما می‌توانید با شرکت در دوره‌های آموزشی ارزهای دیجیتال در سایت آکادمی علی ربیعی به کسب درآمد و سرمایه‌گذاری در این بازار مشغول شوید.
پامپ (Pump) و دامپ (Dump)
اصطلاحات فوق، روشی غیرقانونی در بازارهای مالی می‌باشند. اما امروزه و با گسترش فضای آنلاین، این روش بسیار رایج می‌باشد. به دلیل وجود فضای دیجیتال، افراد به راحتی سرمایه خود را در این فضا قرار داده و معامله‌گری انجام می‌دهند. دیجیتالی شدن بسیاری از سرمایه‌گذاری‌ها، محیط را برای ورود افراد کلاهبردار و سودجویان مهیا می‌کند. شاید بتوان بازار ارزهای دیجیتال را یکی از مستعدترین فضاها برای فعالیت این افراد کلاهبردار دانست.
روش پامپ و دامپ چیست؟
مرحله اول: پامپ و دامپ زمانی اتفاق می‌افتد که گروهی از سرمایه‌گذاران پرقدرت، یا یک شرکت سرمایه‌گذاری و یا به طور کلی فرد یا گروهی که دارای سرمایه زیادی هستند، بخواهند به طور مصنوعی و غیرواقعی قیمت یک کالا، ارز یا سهام را بالا ببرند. این افراد حجم زیادی از آن کالا یا ارز یا سهام را از قبل خریداری کرده‌اند و با بالا بردن قیمت، سود هنگفتی را بدست می‌آورند. این افراد از ابزارهای مختلفی استفاده می‌کنند تا مردم را برای خرید آن کالا یا ارز یا سهام، متقاعد کنند. به محض اینکه قیمت دارایی مورد نظر بالا برود، این افراد دارایی خود را در بالاترین قیمت به فروش می‌رسانند. با این‌کار سودهای بسیار بالایی را به جیب خواهند زد. این‌کار باعث افزایش قابل توجه عرضه در بازار خواهد شد و به دنبال آن قیمت کاهش می‌یابد.
مرحله دوم: مردم ناآگاه و بی‌خبر از همه جا که تحت تاثیر تبلیغات این ارز یا سهام را خریداری کرده‌اند شاهد آب شدن سرمایه خود هستند. ترس بر این افراد غلبه کرده و آن ها هم دست به فروش دارایی خود می‌زنند. اما به قیمتی پایین‌تر از قیمت خرید خود. پس از این، این ارز یا سهام به حال خود رها شده و دیگر خریدار و فروشنده‌ای برای آن وجود ندارد (بسیار کاهش می‌یابد).
به بالا رفتن مصنوعی قیمت توسط افراد کلاهبردار، دامپ و به ریزش قیمت پس از خروج این افراد، دامپ گفته می‌شود.
پامپ و دامپ ها یک کوین و صرافی را به عنوان هدف خود انتخاب می‌کنند. هدف آن ها این است که حجم کوین مورد نظر خود را افزایش دهند. به همین دلیل تا حد ممکن نقدینگی را به شبکه رمزارز هدف وارد می‌کنند. در نتیجه، آن ها می‌توانند تعیین‌کنندۀ قیمت باشند و درست زمانی که کاربران دیگر اقدام به خرید آن کوین می‌کنند و قیمت دارایی تا مقدار هدف آن ها بالا رفته است، سرمایه خود را خارج می‌کنند.
چگونگی تشخیص پامپ دامپ
شاید این طور به نظر برسد که هیچ راه قطعی و صد در صدی برای تشخیص پامپ و خصوصا دامپ وجود نداشته باشد؛ اما همیشه می‌توانید چند نکته را برای کم کردن احتمال متضرر شدن از این دو استراتژی را در نظر داشته باشید:
- اگر با تبلیغات و افزایش محبوبیت ناگهانی یک محصول مواجه شدید حتما قبل از خرید، به طور کامل سابقه حجم معامله آن را بررسی کنید. اگر در این سوابق با رشد ناگهانی و بدون دلیلی مواجه شدید با احتیاط بیشتری وارد معامله شوید.
- حتما منبع تبلیغات و حمایت را پیدا کرده و از سابقه خوب آن‌ها مطمئن شوید. اگر افراد ناشناس و بدون رزومه در حال تبلیغ هستند از ورود به معامله جدا خودداری کنید.
- حتی اگر همه شرایط به نظر خوب می‌آمد، به صورت هجومی و با تمام سرمایه خود شروع به معامله نکنید. از مدیریت سرمایه و ریسک غافل نشوید.
تا به اینجای کار به صورت کامل با پامپ و دامپ آشنا شدید. حال با این وجود ممکن است برای شما این سوال پیش بیاید که چگونه پامپینگ دامپینگ اتفاق می افتد؟
همان گونه که گفتیم در یک زمان، سرمایه داران با وارد نمودن مبلغ هنگفتی سرمایه به بازار و با تبلیغات دروغین، قیمت یک رمز ارز را افزایش می دهند. حال زمانی که افراد دیگر برای خرید رمز ارز بکوشند و همچنین تقاضا بالا برود، قطعا قیمت آن ارز نیز بالا می رود و سوددهی زیاد می دهد.
حال با افزایش مبلغ آن ارز، پامپرها پس از سوددهی سرمایه خود را بیرون می آوردن و این دلیل سبب می شود تا این رمز ارز به صورت شارپی ریزش کند و باعث ضرر های مالی برای افرادی که این رمز ارز را خریداری کردند بشود. شما می توانید با در نظر داشتن راه هایی که پیش تر راجع به آن ها توصیح دادیم، تا حدودی پامپ دامپ را پیش بینی کنید.
امکان تشخیص پامپ دامپ بیت کوین وجود دارد یا خیر؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم بله! همان گونه که در بالا به آن اشاره کردیم، شما می توانید با بررسی چند نکته امکان تشخیص پامپ دامپ را بدهید. البته لازم به ذکر است همان طور که گفته شد این کار به صورت دقیق انجام نمی شود و تنها شما می توانید پامپ دامپ را پیش بینی کنید. اگر تجربه کافی داشته باشید و بتوانید به صورت کامل و تقریبا تا حدودی درست پامپ دامپ بیت کوین و یا حتی دیگر رمز ارز ها را تشخیص بدهید، قطعا از ضرر جلوگیری می کنید و این موضوع باعث می شود سرمایه شما از بین نرود.
قانونی یا غیر قانونی؟!
خیر، بدون شک هر چیزی که باعث شود تا عده ای سرمایه خود را از دست بدهند و باعث کلاهبرداری از آنان شود غیر قانونی می باشد. گاهی اوقات شرکت های تازه تاسیس و نو پا که به دنبال جذب سرمایه هستند وارد عرصه پامپ دامپ می شوند که این موضوع بسیار بد است و سرمایه ای که از این طریق به دست می آید قطعا مشکل دارد.
آیا عضویت در گروه های پامپ دامپ کار درستی است؟
خیر، به شما پیشنهاد می کنیم تا جای ممکن هیچ وقت این کار را انجام ندهید. شما هیچگاه نمی توانید همانند دیگر پامپر ها سود کنید. اگر فردی مبتدی هستید و به عضویت در گروه های پامپ دامپ درآمدید، کاملا به صرر شماست، زیرا ممکن است حتی هم گروهی هایتان سر شما را کلاه بزارند و تماما با ضرر رو به رو شوید.
بازیکنان اصلی در این دو طرح
بازیکنان اصلی در این رقابت و این طرح چند دسته از افراد هستند. گروه تریدر ها، ترویج دهنده ها در کنار تریدر ها و سرمایه گذار ها!
دسته اول یعنی تریدر ها و ترویج دهنده ها بازی دهندگان گروه دوم هستند: یعنی تریدر ها و سرمایه گذار ها.
آن ها اولین افرادی هستند که از طرح های دامپ و پامپ خبر دارند و یک هدف مشخص را دنبال می کنند؛ یعنی همان هدفی که می تواند چند ساعت تا چند ماه طول بکشد تا نتیجه بدهد.
بیشترین نفوذ و بیشترین توجه افراد ترویج دهنده سمت کسانی است که تجربه کافی در این زمینه را ندارند و به تازگی وارد حوزه سرمایه گذاری ارزهای دیجیتال شده اند. پس به سمت آن ها می روند و با تبلیغات و ارائه اطلاعات سعی در تشویق آن ها به طرح مورد نظرشان دارند. این دسته افراد که تجربه کافی در این رابطه را ندارند، همواره تلاش می کنند تا براساس راهنمایی ترویج دهندگان کارهایی را انجام دهند (چون آن ها را متخصص می دانند) و نتیجه نهایی هم قابل حدس است!
شما می توانید در تصویر زیر مراحل پامپ و دامپ را در سه مرحله کنار هم مشاهده کنید تا دید بهتری راجع به این دو طرح پیدا کنید. البته نباید این نکته را دست کم گرفت که ترویج دهندگان طرح پامپ می توانند چندین نفر متعلق به یک گروه باشند و مروج مورد نظر لزوما یک شخص یکتا که به تنهایی فعالیت می کند، نیست.
پامپینگ و دامپینگ
نکته ای که باید بدان توجه نمود این است که هم پروسه ی پامپینگ و هم پروسه ی دامپینگ میتواند چند دقیقه، چند ساعت چند روز و حتی چند ماه طول بکشد. بدون شک در هر بازار اقتصادی ای مفهوم پامپ و دامپ (Pump and Dump) وجود دارد و یک بازیگر باهوش باید خود را برای این شرایط آماده کند.
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم به توضیح مفهوم پامپ و دامپ بپردازیم. با خواندن این مقاله خواهید آموخت که چگونه پامپ و دامپ ها را شناسایی کنید و از خرید و فروش دارایی های دستکاری شده دوری کنید. با توجه به اینکه در بسیاری از موارد، مخصوصاً در مورد رمزارزهایی با حجم‌های کمتر امکان دستکاری قیمتی و طرح‌ریزی چنین برنامه‌هایی وجود دارد، پس قبل از ورود و سرمایه‌گذاری در یک رمزارز، در مورد آن تحقیق و بررسی‌های لازم را انجام دهید و از آموزش های مفیدی که به صورت رایگان در سایت های معتبری همچون آکادمی علی ربیعی قرار دارند، استفاده نمایید. در غیر این صورت، ممکن است طعمۀ افراد سودجو قرار بگیرید و بخشی از سرمایۀ خود یا تمام آن را از دست بدهید.